ul. Franciszka Kotuli 3 35-122 Rzeszów

Psychiatra młodzieżowy Rzeszów

Psychiatria młodzieżowa to dziedzina medycyny, która skupia się na diagnozowaniu, leczeniu i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym u młodych ludzi, w wieku od 12 do 18 lat. Młodzież to okres intensywnych zmian fizycznych, emocjonalnych i społecznych, co czyni tę grupę szczególnie wrażliwą na problemy psychiczne. 

Wybierz specjalistę

Justyna Korfanty-Misa
Psychiatra dzieci i młodzieży

Czym zajmuje się psychiatria młodzieżowa?

Psychiatria młodzieżowa, inaczej nazywana psychiatrią dziecięcą i młodzieżową, to specjalizacja medyczna zajmująca się diagnozowaniem, leczeniem i zapobieganiem zaburzeń psychicznych u dzieci, młodzieży oraz młodych dorosłych. Obejmuje ona szeroki zakres problemów zdrowia psychicznego, które mogą występować w tej grupie wiekowej. Niektóre z najważniejszych obszarów, którymi zajmuje się psychiatria młodzieżowa, przedstawiliśmy w poniższej tabeli.

ObszarOpis
Zaburzenia emocjonalneObejmują depresję, lęki, zaburzenia nastroju oraz zaburzenia lękowe.
Zaburzenia zachowaniaObejmują ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi), zaburzenia opozycyjno-buntownicze, zaburzenia zachowania i inne problemy związane z agresją, nieposłuszeństwem i problemami z przestrzeganiem norm społecznych.
Zaburzenia rozwojoweObejmują zaburzenia ze spektrum autyzmu, zaburzenia uczenia się, opóźnienia w rozwoju językowym i poznawczym.
Zaburzenia jedzeniaAnoreksja, bulimia, zaburzenia kompulsywne jedzenia i inne problemy związane z jedzeniem.
Zaburzenia psychotyczneSchizofrenia i inne zaburzenia związane z utratą kontaktu z rzeczywistością.
Problemy związane ze stresem i traumąPTSD (zespół stresu pourazowego) oraz inne reakcje na traumatyczne wydarzenia.
Problemy szkolne i rodzinneTrudności w adaptacji do środowiska szkolnego, konflikty rodzinne, rozwody rodziców, śmierć bliskiej osoby i inne trudności życiowe.

Psychiatrzy dziecięcy i młodzieżowi współpracują często z psychologami, pedagogami, terapeutami oraz rodzinami pacjentów, aby zapewnić kompleksowe podejście do leczenia. Terapia może obejmować różnorodne metody, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia rodzin, terapia zajęciowa, farmakoterapia oraz inne interwencje dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentów.

Jakie są najczęstsze zaburzenia psychiczne wśród młodzieży?

Najczęstsze zaburzenia psychiczne wśród młodzieży obejmują różnorodne problemy emocjonalne, behawioralne i rozwojowe. Najczęściej diagnozowane zaburzenia wśród młodzieży to:

  • Zaburzenia lękowe:
    • Lęk uogólniony – przewlekłe martwienie się i nadmierny lęk dotyczący codziennych spraw.
    • Lęk separacyjny – silny lęk przed oddzieleniem od rodziców lub opiekunów.
    • Fobie specyficzne – intensywny lęk przed konkretnymi obiektami lub sytuacjami, np. przed pająkami czy wysokościami.
    • Zespół lęku społecznego (fobia społeczna) – silny lęk przed sytuacjami społecznymi lub wystąpieniami publicznymi.
  • Zaburzenia nastroju:
    • Depresja – uporczywy smutek, utrata zainteresowań, niska samoocena, zmęczenie i myśli samobójcze.
    • Choroba afektywna dwubiegunowa (bipolarna) – naprzemienne epizody manii (ekstremalna euforia) i depresji.
  • Zaburzenia zachowania:
    • Zaburzenie opozycyjno-buntownicze (ODD) – uporczywe, prowokacyjne i buntownicze zachowania wobec autorytetów.
    • Zaburzenie zachowania – agresywne zachowania, niszczenie mienia, kradzieże i inne formy poważnego naruszenia norm społecznych.
  • Zaburzenia uwagi i hiperaktywności (ADHD) – trudności w skupieniu uwagi, impulsywność, nadpobudliwość.
  • Zaburzenia odżywiania:
    • Anoreksja nervosa – ekstremalne ograniczanie spożycia kalorii, intensywny lęk przed przytyciem, zniekształcone postrzeganie ciała.
    • Bulimia nervosa – epizody objadania się, po których następują zachowania kompensacyjne, takie jak wymioty lub nadmierne ćwiczenia.
  • Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) – trudności w komunikacji, interakcjach społecznych i powtarzalne wzorce zachowań.
  • Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) – natrętne myśli (obsesje) i powtarzające się zachowania (kompulsje), które młodzież czuje się zmuszona wykonywać, aby złagodzić lęk.
  • Zaburzenia związane ze stresem i traumą:
    • Zespół stresu pourazowego (PTSD) – objawy lęku, unikanie i nadmierna czujność po przeżyciu traumatycznego wydarzenia.
  • Zaburzenia snu – problemy z zasypianiem, utrzymaniem snu, koszmary nocne i inne trudności związane ze snem.

Każde z tych zaburzeń może wymagać indywidualnego podejścia terapeutycznego, które może obejmować terapię poznawczo-behawioralną, terapię rodzinną, terapię zajęciową, farmakoterapię oraz inne formy wsparcia. Wczesna diagnoza i interwencja są kluczowe dla skutecznego leczenia i poprawy jakości życia młodzieży z zaburzeniami psychicznymi.

Jakie są objawy, które mogą sugerować, że młoda osoba potrzebuje pomocy psychiatry?

Objawy sugerujące, że młoda osoba może potrzebować pomocy psychiatry mogą być różnorodne i zależeć od specyfiki zaburzenia. Niektóre z najczęstszych objawów, które mogą wskazywać na potrzebę profesjonalnej pomocy, to:

  • Zmiany nastroju:
    • Długotrwały smutek, płaczliwość, uczucie beznadziejności.
    • Nagłe wybuchy złości, irytacja, agresja.
    • Przesadne euforia, nadmierna pewność siebie.
  • Zmiany w zachowaniu:
    • Wycofanie się z kontaktów społecznych, unikanie przyjaciół i rodziny.
    • Zmniejszone zainteresowanie wcześniej lubianymi aktywnościami.
    • Trudności w szkole, spadek wyników nauki, nieobecności.
    • Nadużywanie substancji (alkohol, narkotyki).
    • Samouszkodzenia (cięcie się, oparzenia).
  • Problemy z koncentracją i uwagą:
    • Trudności w skupieniu się, łatwe rozpraszanie się.
    • Problemy z pamięcią, zapominanie o obowiązkach szkolnych lub domowych.
  • Zmiany w nawykach snu i jedzenia:
    • Bezsenność, trudności w zasypianiu lub nadmierne spanie.
    • Zmiany w apetycie, nagła utrata lub przyrost wagi.
  • Objawy lękowe:
    • Nadmierne zamartwianie się, napięcie, lęki.
    • Panika, unikanie sytuacji, które wywołują lęk.
    • Natrętne myśli, kompulsywne zachowania.
  • Problemy somatyczne bez wyraźnej przyczyny medycznej:
    • Bóle głowy, brzucha, chroniczne zmęczenie.
    • Nawracające dolegliwości fizyczne bez widocznych przyczyn.
  • Myśli i zachowania suicydalne:
    • Wypowiedzi o chęci zakończenia życia, planowanie lub próby samobójcze.
    • Posiadanie środków, które mogą być użyte do samookaleczenia lub samobójstwa.
  • Zaburzenia percepcji i myślenia:
    • Halucynacje (słyszenie głosów, widzenie rzeczy, które nie istnieją).
    • Paranoiczne myśli, uczucie bycia prześladowanym.
  • Trudności w relacjach interpersonalnych:
    • Konflikty z rówieśnikami, rodzeństwem, rodzicami lub nauczycielami.
    • Izolacja społeczna, trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji.

Jeśli u młodej osoby występują któreś z tych objawów, warto skonsultować się z psychologiem lub psychiatrą dziecięcym i młodzieżowym. Wczesna interwencja może znacząco poprawić rokowania i jakość życia dziecka oraz jego otoczenia.

Jak przebiega wizyta u psychiatry młodzieżowego?

Wizyta u psychiatry młodzieżowego zazwyczaj przebiega w kilku etapach, które mają na celu diagnozę i zaplanowanie odpowiedniego leczenia. Typowy przebieg takiej wizyty:

  1. Rejestracja i wstępne formalności – wypełnienie formularzy dotyczących historii medycznej, objawów i wcześniejszych leczeń oraz podpisanie zgody na leczenie oraz informacji o poufności.
  2. Pierwsza rozmowa (wywiad) – psychiatra spotyka się z rodzicami/opiekunami oraz młodym pacjentem. Rozmowa o powodach wizyty, objawach i oczekiwaniach wobec leczenia. Psychiatra zadaje pytania dotyczące codziennego funkcjonowania, nastroju, relacji z rówieśnikami i rodziną, problemów szkolnych, nawyków związanych z jedzeniem i snem.
  3. Ocena historii medycznej i psychicznej – omówienie historii zdrowotnej dziecka, w tym wcześniejszych diagnoz i leczeń, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Wywiad rodzinny dotyczący zdrowia psychicznego (np. czy ktoś w rodzinie miał podobne problemy).
  4. Ocena stanu psychicznego – psychiatra obserwuje zachowanie, sposób mówienia, emocje oraz reakcje pacjenta. Może przeprowadzić standardowe testy lub kwestionariusze oceniające stan psychiczny.
  5. Diagnoza wstępna – na podstawie zebranych informacji psychiatra stawia wstępną diagnozę.
  6. Plan leczenia i psychoedukacja – opracowanie indywidualnego planu leczenia, który może obejmować psychoterapię, farmakoterapię, terapię rodzinną lub inne formy wsparcia. Omówienie celów leczenia, oczekiwań oraz planowanych interwencji.Uzgodnienie harmonogramu kolejnych wizyt kontrolnych. Psychiatra dostarcza rodzicom i pacjentowi informacje na temat zaburzenia, metod leczenia i sposobów radzenia sobie z objawami. Udzielanie porad dotyczących codziennego funkcjonowania, zarządzania stresem, wsparcia szkolnego itp.
  7. Monitorowanie postępów – regularne wizyty kontrolne w celu oceny postępów leczenia. Dostosowywanie planu leczenia w miarę potrzeb, w zależności od reakcji pacjenta na terapię.

Ważne jest, aby zarówno młody pacjent, jak i jego rodzice byli otwarci i szczerzy podczas wizyt, ponieważ dokładne informacje są kluczowe dla prawidłowej diagnozy i skutecznego leczenia. Psychiatra młodzieżowy może również współpracować z innymi specjalistami, takimi jak psycholodzy, terapeuci zajęciowi, pedagodzy czy pracownicy socjalni, aby zapewnić kompleksową opiekę.

Czy leczenie farmakologiczne jest bezpieczne dla młodzieży?

Leczenie farmakologiczne młodzieży może być bezpieczne, ale wymaga szczególnej ostrożności i indywidualnego podejścia. Leki psychotropowe, stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych takich jak depresja, lęki, ADHD czy schizofrenia, są często skuteczne w łagodzeniu objawów i poprawie funkcjonowania młodych pacjentów. Jednak ich stosowanie wiąże się z koniecznością dokładnej oceny korzyści i ryzyka. Bezpieczeństwo farmakoterapii u młodzieży zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju leku, dawki, czasu trwania terapii oraz indywidualnych cech pacjenta, takich jak wiek, masa ciała, stan zdrowia i współistniejące zaburzenia. Niektóre leki, jak np. selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), są często przepisywane młodzieży z depresją i zaburzeniami lękowymi, a badania wskazują, że mogą być skuteczne i względnie bezpieczne. Niemniej jednak, leki te mogą wiązać się z ryzykiem działań niepożądanych, takich jak bóle głowy, nudności, zaburzenia snu, a w niektórych przypadkach zwiększone ryzyko myśli samobójczych, szczególnie na początku leczenia. Z tego powodu kluczowe jest, aby leczenie farmakologiczne było prowadzone przez doświadczonego psychiatrę, który będzie monitorował stan pacjenta i dostosowywał terapię w razie potrzeby. Regularne wizyty kontrolne są niezbędne, aby ocenić skuteczność leczenia i pojawiające się ewentualnie skutki uboczne. W niektórych przypadkach, farmakoterapia jest stosowana w połączeniu z terapią psychologiczną, co może zwiększyć efektywność leczenia i poprawić jego bezpieczeństwo. Rodzice i opiekunowie również odgrywają ważną rolę w procesie leczenia, wspierając młodzież w przestrzeganiu zaleceń lekarza oraz obserwując wszelkie zmiany w zachowaniu, nastroju czy zdrowiu fizycznym. Ważne jest, aby młodzież była dobrze poinformowana o swoim leczeniu, zrozumiała cel terapii i była zachęcana do otwartej komunikacji z lekarzem. Podsumowując, leczenie farmakologiczne młodzieży może być bezpieczne i skuteczne, pod warunkiem odpowiedniej diagnozy, starannego monitorowania i indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Kluczowe jest współdziałanie lekarza, pacjenta i jego rodziny w celu zapewnienia jak najlepszych wyników terapii przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

Jakie formy terapii są stosowane w leczeniu młodzieży?

W leczeniu młodzieży z problemami zdrowia psychicznego stosuje się różne formy terapii, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Niektóre z najczęściej stosowanych form terapii to:

  • Terapia poznawczo-behawioralna (CBT);
  • Terapia rodzinna;
  • Terapia poznawczo-behawioralna ukierunkowana na traumę (TF-CBT);
  • Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT);
  • Terapia psychodynamiczna;
  • Terapia zajęciowa;
  • Terapia grupowa;
  • Arteterapia;
  • Farmakoterapia;
  • Mindfulness i techniki relaksacyjne.

Wybór odpowiedniej formy terapii zależy od specyficznych potrzeb i problemów młodego pacjenta. Często stosuje się podejście zintegrowane, łączące różne metody terapii, aby zapewnić jak najlepsze wsparcie dla młodzieży.

Jak rodzice mogą wspierać swoje dziecko podczas leczenia?

Rodzice odgrywają kluczową rolę w wspieraniu swojego dziecka podczas leczenia problemów zdrowia psychicznego. Kilka sposobów, w jaki rodzice mogą aktywnie wspierać swoje dziecko:

  • Dowiedz się jak najwięcej o diagnozie, leczeniu i specyficznych potrzebach dziecka – zrozumienie, czym jest zaburzenie i jakie są jego objawy, pomoże lepiej wspierać dziecko.
  • Regularnie rozmawiaj z dzieckiem o jego uczuciach i doświadczeniach. Słuchaj uważnie, bez osądzania, i okazuj empatię oraz wsparcie.
  • Okazuj cierpliwość, zrozumienie i miłość. Zachęcaj dziecko do wyrażania swoich emocji i zapewnij, że jest akceptowane niezależnie od trudności, z jakimi się boryka.
  • Zapewnij dziecku stabilne i bezpieczne środowisko domowe. Ustal regularne rutyny dotyczące snu, posiłków i aktywności, co może pomóc w zarządzaniu stresem i lękiem.
  • Zachęcaj dziecko do zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej i odpowiedniej ilości snu. Unikaj nadmiernego obciążania dziecka obowiązkami szkolnymi lub pozaszkolnymi.
  • Staraj się unikać konfliktów i napięć w domu, które mogą wpływać na zdrowie psychiczne dziecka.
  • Bądź wzorem do naśladowania w kwestii komunikacji i rozwiązywania problemów.
  • Zachęcaj dziecko do utrzymywania kontaktów z rówieśnikami i uczestniczenia w aktywnościach społecznych. Pomóż dziecku znaleźć grupy wsparcia lub organizacje, które mogą oferować dodatkową pomoc.
  • Utrzymuj regularny kontakt z terapeutą, psychiatrą lub innymi specjalistami zaangażowanymi w leczenie dziecka.Informuj ich o postępach, trudnościach i wszelkich zmianach w zachowaniu dziecka.
  • Zrozum, że proces leczenia może być długotrwały i nie zawsze liniowy.
  • Bądź cierpliwy i realistyczny w swoich oczekiwaniach dotyczących postępów dziecka.
  • Dbaj o własne zdrowie psychiczne i fizyczne. Szukaj wsparcia dla siebie, jeśli tego potrzebujesz, na przykład poprzez grupy wsparcia dla rodziców dzieci z problemami zdrowia psychicznego.

Rodzice, którzy są zaangażowani, wspierający i dobrze poinformowani, mogą znacząco przyczynić się do skuteczności leczenia i poprawy zdrowia psychicznego swojego dziecka.

Czym różni się psychiatria młodzieżowa od dziecięcej?

Psychiatria młodzieżowa i dziecięca to dwa specjalistyczne obszary medycyny zajmujące się zdrowiem psychicznym młodych pacjentów, ale różnią się one pod kilkoma względami.

Psychiatria dziecięcaPsychiatria młodzieżowa
Grupa wiekowaSkupia się na diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych u dzieci od narodzin do około 12-13 roku życia.Koncentruje się na młodzieży, zazwyczaj w wieku od 12-13 do 18-19 lat, czyli w okresie dojrzewania.
Charakterystyka zaburzeńZaburzenia psychiczne u dzieci często manifestują się inaczej niż u młodzieży. Mogą obejmować zaburzenia rozwojowe, takie jak autyzm, ADHD, zaburzenia lękowe specyficzne dla dzieciństwa, trudności w nauce, czy problemy z zachowaniem.W okresie dojrzewania mogą pojawiać się zaburzenia bardziej związane z tą fazą życia, takie jak depresja, zaburzenia odżywiania, zaburzenia zachowania, lęki społeczne, samookaleczanie, a także problemy związane z tożsamością i relacjami społecznymi
Podejście terapeutyczneTerapia często angażuje rodzinę i szkołę. Terapie behawioralne i gry terapeutyczne są powszechne.Terapie mogą być bardziej zindywidualizowane, z większym naciskiem na samodzielność młodego pacjenta. Często stosuje się terapie kognitywno-behawioralne, terapie grupowe oraz interwencje wspierające rozwój tożsamości i samodzielności.
Rozwój biologiczny i psychicznyKonieczne jest uwzględnienie rozwoju neurologicznego i fizycznego dziecka, ponieważ wiele zaburzeń może być związanych z opóźnieniem lub nieprawidłowym przebiegiem tych procesów.Skupienie na zmianach hormonalnych i ich wpływie na zdrowie psychiczne, a także na procesie dojrzewania emocjonalnego i społecznego.
Edukacja i współpraca z innymi specjalistamiCzęsto wymaga współpracy z pediatrami, nauczycielami, logopedami i terapeutami zajęciowymi.Może obejmować współpracę z lekarzami pierwszego kontaktu, endokrynologami (w przypadku zaburzeń hormonalnych), doradcami szkolnymi oraz terapeutami specjalizującymi się w pracy z młodzieżą.

Różnice te odzwierciedlają specyficzne potrzeby i wyzwania, z jakimi borykają się dzieci i młodzież na różnych etapach swojego rozwoju.

Psychiatra dla młodzieży Rzeszów

Psychiatria młodzieżowa jest kluczowym elementem w zapewnianiu zdrowia psychicznego młodym ludziom w okresie ich rozwoju. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie zaburzeń psychicznych mogą znacząco poprawić jakość życia młodzieży i zapobiec poważniejszym problemom w przyszłości. Współpraca rodziców, nauczycieli i specjalistów jest niezbędna, aby zapewnić młodzieży wsparcie i zrozumienie, których potrzebują na swojej drodze do zdrowia psychicznego. Umów wizytę dla swojego dziecka w Centrum Mental Path w Rzeszowie – w celu umówienia wizyty zadzwoń pod 883 855 295.