Poradnictwo psychologiczne – pomoc psychologiczna kierowana do osób odczuwających trudności związane z używaniem środków psychoaktywnych; podejmujących ryzykowne zachowania seksualne; mierzące się z poczuciem zagrożenia zakażenia HIV lub rozpoznaniem i życiem z HIV. Celem jest wsparcie w doświadczanej sytuacji, pomoc w poszukiwaniu rozwiązań i w radzeniu sobie w procesie zmiany.
W przeciwieństwie do psychoterapii, poradnictwo psychologiczne stanowi formę wsparcia ukierunkowaną na osoby zdrowe, ale borykające się z pewnymi kryzysami lub trudnościami adaptacyjnymi w obliczu nowych okoliczności, szczególnie w sytuacjach dynamicznych zmian życiowych. Poradnictwo ma na celu wspieranie rozwoju cech osobistych sprzyjających skutecznemu radzeniu sobie ze stresem i codziennymi wyzwaniami. Nie skupia się natomiast na leczeniu zaburzeń, co jest domeną psychologii klinicznej.
Profesjonalny psycholog poradnictwa ma możliwość diagnozowania i pomagania w zrozumieniu różnorodnych trudności adaptacyjnych oraz ich rozwiązywaniu. W swojej pracy akcentuje cechy osobiste sprzyjające radzeniu sobie ze stresem i sytuacjami wywołującymi stres. Skupia się na wzmacnianiu istniejących mocnych stron jednostki oraz eliminowaniu potencjalnych barier, które mogą ograniczać jej osobisty rozwój.
Centralnym punktem poradnictwa psychologicznego jest analiza sytuacji, w której znajduje się pacjent. Dzięki temu możliwe jest zaproponowanie odpowiednich narzędzi, które ułatwią radzenie sobie z danym wyzwaniem. Oprócz tego, psycholog może wykorzystać testy osobowości oraz zaproponować praktyczne ćwiczenia, mające na celu rozwijanie umiejętności potrzebnych w konkretnej sytuacji. Te ćwiczenia często przybierają formę warsztatów, gdzie uczestnicy uczą się asertywności, skutecznej komunikacji oraz innych umiejętności społecznych. Warto podkreślić, że psycholog poradnictwa nie tylko diagnozuje i analizuje sytuację, ale także udziela konkretnych wskazówek dotyczących radzenia sobie z danym problemem. To kluczowa różnica między poradnictwem a psychoterapią, która stawia nacisk na działania wspierające rozwój osobisty zamiast skupiać się na terapeutycznych interwencjach.
Wizyta u takiego specjalisty jest zalecana dla osób borykających się z trudnościami adaptacyjnymi, nieumiejących efektywnie radzić sobie ze stresem codziennym lub odczuwających ciężar związany z niespodziewanymi zmianami życiowymi. Poradnictwo psychologiczne stanowi również doskonałą okazję do zdobycia nowych umiejętności społecznych, zwłaszcza asertywności i skutecznej komunikacji, które mają ogromne znaczenie zarówno w sferze zawodowej, jak i życiu osobistym. Psycholog może pomóc w zrozumieniu i ocenie sytuacji, wskazać ewentualną potrzebę dalszych badań psychologicznych lub skierować do specjalisty psychiatry.