W mojej praktyce klinicznej obok psychoanalizy jungowskiej zajmuję się interwencją kryzysową, szeroko rozumianą psychologią stresu i doświadczeń traumatycznych. Pomagam wracać do równowagi psychicznej osobom w silnym stresie, które znalazły się w kryzysie lub cierpią z powodu PTSD (Zespół Stresu Pourazowego), na skutek traumatycznych doświadczeń, więcej o PTSD.
Świadczę usługi outsourcingu psychologicznego dla firm, których pracownicy znaleźli się w kryzysie psychologicznym.
Doradzam, jak budować systemy wsparcia psychologicznego dla pracowników.
Pomagam wdrażać je i nadzoruję przebieg działań. Uczę stosowania wiedzy i myślenia psychologicznego, kluczowego dla rozumienia kontekstu w sytuacji kryzysowej, gdzie presja i silny stres są głównymi aktywatorami motywacji i działań. Pomagam budować świadomą, empatyczną i odpowiedzialną społecznie strukturę wsparcia psychologicznego dla pracowników.
Czym jest interwencja kryzysowa?
Jest krótkoterminowym oddziaływaniem psychologicznym, ukierunkowanym na emocjonalne poradzenie sobie z sytuacją kryzysową i z trudnymi stanami emocjonalnymi. Skoncentrowana jest na „tu i teraz”, czyli na bieżącej sytuacji psychologicznej. W interwencji kryzysowej skupiamy się na opanowaniu stresu, lęku, natrętnych myśli, wspomnień i innych trudnych emocji, które utrudniają codzienne funkcjonowanie i uniemożliwiają czerpanie przyjemności i radości z codziennego życia.
Interwencja kryzysowa w znaczący sposób różni się od psychoterapii, która w swej naturze jest procesem długoterminowym, ukierunkowanym na całościowe objęcie życia psychicznego człowieka wraz z jego przeszłością. Celem psychoterapii jest pomoc w radzeniu sobie z trudnościami wynikającymi z naszej natury ukształtowanej w procesie osobistych doświadczeń okresu dzieciństwa i nastoletniości, a nie z problemami wynikającymi z bieżącej sytuacji.
Czym jest kryzys psychologiczny?
To stan silnego zachwiania równowagi psychicznej i destabilizacji w sferze emocjonalnej, społecznej i/lub osobistej. Kryzys psychologiczny wywołują zdarzenia takie jak: katastrofy, wypadki np., komunikacyjne czy w miejscu pracy, utrata pracy, rozstanie, rozwód, informacja o zdradzie lub odejściu partnera, czy też informacja o uzależnieniach dzieci od narkotyków, alkoholu czy komputera. Kryzys mogą wywoływać pandemie, jak obecna Covid-19 oraz choroby o dużej intensywności lub choroby przewlekłe, powodujące kumulację napięcia psychicznego i przeciążenie stresem.
Kryzys psychologiczny może być wywołany także obiektywnie pozytywnymi wydarzeniami, takimi jak: zawarcie związku małżeńskiego, narodziny dziecka, pierwsza praca, awans, budowa domu, zakup mieszkania, wyprowadzka od rodziców czy wygrana na loterii.
Każda nagła i niespodziewana sytuacja życiowa o dużej intensywności, może wywołać silną reakcję emocjonalną określaną jako ASD (ostra reakcja na stres).
Co to jest ostra reakcja na stres (ASD)?
Jest to przejściowy stan związany z zaburzeniem adaptacyjnym, wywołanym nagłą i silnie emocjonalną sytuacją o charakterze kryzysowym lub traumatycznym – czyli znalezienie się w stanie zagrożenia życia lub zdrowia własnego lub bycie świadkiem zagrożenia życia lub zdrowia innych osób.
Objawy kryzysu psychologicznego
Na skutek silnego emocjonalnie zdarzenia dochodzi do zachwiania równowagi psychicznej, co przekłada się w sposób znaczący na utratę komfortu i pogorszenie jakości życia.
Typowymi objawami kryzysu psychologicznego są:
- uczucie utraty kontroli nad życiem
- permanentny niepokój
- stany lękowe
- napady paniki
- natrętne myśli i wspomnienia dotyczące trudnej sytuacji
- problemy ze snem jak koszmary senne, trudności z zasypianiem, wybudzanie się oraz rozregulowany rytm dobowy
- brak nadziei na lepsze jutro
- chroniczne zmęczenie i uczucie wyczerpania
- problemy z koncentracją, zapamiętywaniem i odtwarzaniem informacji
- brak radości z życia i możliwości czerpania satysfakcji
- spadek zainteresowania sferą seksualną
- wycofywanie się z relacji społecznych i towarzyskich
- smutek, apatia
- utrata zaufania do ludzi i do świata
- poczucie niezrozumienia i krzywdy
- trudności w opanowywaniu emocji (nadmierna płaczliwość i/lub wybuchowość)
To także objawy fizyczne:
- problemy z oddychaniem (spłycony oddech, uczucie duszenia się)
- bóle pleców, głowy czy brzucha
- biegunki i nudności
- problemy skórne
- u kobiet nieregularny lub zanikający okres
- zmiany masy ciała: utrata wagi lub tycie
- wydzielający się nadmiernie kortyzol (hormon stresu), do zbadania w moczu
- wypadanie włosów
- nadmierna potliwość i wilgotność dłoni
- rozregulowanie pracy tarczycy
- kołatania serca i arytmia
- bóle w klatce piersiowej i zamostkowe
- drżenie mięśni i skurcze
Nie u wszystkich osób będących w kryzysie psychologicznym występują jednocześnie wszystkie objawy. W zależności od naszego temperamentu, indywidualnych predyspozycji i typu psychicznego (introwersja vs ekstrawersja), objawy będą skoncentrowane bardziej w sferze psychicznej lub w ciele.
W jaki sposób pracuje się z kryzysem psychologicznym?
Pracą z kryzysem, czyli interwencją kryzysową zajmują się zazwyczaj psycholodzy, specjaliści w zakresie interwencji kryzysowej i terapii traumy.
Interwencja kryzysowa jest oddziaływaniem ukierunkowanym na przywrócenie równowagi psychicznej i komfortu życia w możliwie jak najkrótszym czasie. Spotkania interwencyjne odbywają się raz do trzech razy w tygodniu, w zależności od intensywności kryzysu i postępującej dezorganizacji życia. Opanowanie sytuacji kryzysowej i przywrócenie do stanu równowagi psychicznej zazwyczaj zajmuje od 1 do 3 miesięcy. Interwencja jest krótkoterminowa i skoncentrowana na bieżącej sytuacji. Cechuje ją systematyczność pozwalająca obserwować efekty pracy praktycznie z sesji na sesję.
Skuteczność interwencji kryzysowej
Interwencja kryzysowa jest wysoce skutecznym oddziaływaniem psychologicznym, dającym wymierne efekty, które obserwuje sam zainteresowany oraz jego otoczenie. W sytuacji kryzysu często jest konieczne stosowanie metod pracy stricte z obszaru pracy z traumami. Odpowiednimi metodami są wówczas EMDR oraz PE (Przedłużona Ekspozycja).
Dlaczego interwencja kryzysowa a nie coaching?
Kryzys psychologiczny wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu nie tylko psychologii stresu i psychologii kryzysu, ale także z zakresu psychopatologii, czyli konieczna jest konkretna wiedza kliniczna, którą dysponują tylko psycholodzy i lekarze psychiatrzy. Coaching jest narzędziem motywującym, opartym na technikach perswazji i jest skoncentrowany na wyznaczaniu celów. Działa w sytuacji optymalnej psychologicznie. Często za brakiem określonych umiejętności czy wiary we własne możliwości stoją i tak głębsze problemy psychologiczne, którymi zajmuje się obszar psychoterapii i szeroko rozumianej pomocy psychologicznej. W sytuacji kryzysowej człowiek jest na skraju wyczerpania. Dominuje chaos, zamęt i włącza się podstawowy mechanizm obronny, ukierunkowany na przetrwanie.
Głównym problemem jest trudność w codziennym funkcjonowaniu w przestrzeni osobistej, społecznej i zawodowym. Proste czynności stają się wyjątkowo trudne lub niemożliwe do wykonania. Ekstremalny stres uniemożliwia myślenie logiczne i przetwarzanie podstawowych informacji. Silne emocje doprowadzają do stanu wyczerpania psychicznego i fizycznego, a pogłębiający się stan dezorganizacji i zapaści psychicznej może być impulsem do targnięcia się na swoje życie. Kryzys to sytuacja alarmowa i tu nie ma miejsca na błędy czy testowanie strategii działania. Pracując z osobami w kryzysie trzeba wiedzieć jak postępować i czego nie wolno robić. Błąd czy niezrozumienie sytuacji mogą zaważyć na czyimś zdrowiu i życiu.
Kiedy warto zgłosić się po pomoc?
Okres pierwszych 3-4 tygodni od zdarzenia jest czasem, w którym mogą pojawić się reakcje na stres opisane powyżej. Po pomoc psychologiczną najlepiej zgłosić się w jak najkrótszym czasie od momentu zdarzenia. Im wcześniej zaczniemy działać psychologicznie, tym szybciej wrócimy do stanu równowagi psychicznej i odzyskamy ponownie radość i zadowolenie z życia.
Nieleczone objawy silnego stresu w ponad połowie przypadków prowadzą do rozwoju PTSD (Zespołu Stresu Pourazowego), którego częstymi następstwami są przewlekłe stany depresyjne, proste fobie, fobie społeczne, uzależnienia.
Dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiedniego działania w celu zapobiegania następstwom stanu przewlekłego stresu.
Dominik Gebler – psycholog, psychoanalityk jungowski, interwent kryzysowy
W celu umówienia konsultacji
zadzwoń pod +48 (22) 115 16 87
lub skontaktuj się poprzez e-mail: recepcja@mentalpath.pl
Zachęcamy również do rejestracji poprzez formularz online: https://mentalpath.pl/kontakt/