Czym objawia się ADHD u dorosłych?

Masz trudności z koncentracją, ciągle zapominasz o ważnych sprawach, a chaos w głowie utrudnia codzienne funkcjonowanie? ADHD u dorosłych i dzieci to nie tylko nadmierna impulsywność czy problemy z organizacją, ale także uczucie ciągłego przeciążenia i trudności w zarządzaniu emocjami. Jeśli te objawy brzmią znajomo, warto skonsultować się ze specjalistą. W Mental Path oferujemy kompleksową diagnozę i wsparcie terapeutyczne, które pomoże Ci lepiej zrozumieć siebie i odzyskać kontrolę nad codziennością. Sprawdź, w których miastach możesz skorzystać z naszych usług!

Umów się na wizytę w swoim mieście

Mental Path Warszawa

Puławska 12/lok. 10, V. piętro, 02-566 Warszawa

Mental Path Kraków

Bonarka 11, 30-415 Kraków / Aleja Pokoju 29B/21, 31-564 Kraków

Mental Path Katowice

ul. 3 Maja 13/6, 40-096 Katowice III piętro

Autorka: Aleksandra Bilejczyk – psychoterapeutka, Mental Path Warszawa

ADHD stanowi kompleksowe wyzwanie neurobiologiczne, a jednocześnie ważne jest zrozumienie, czym ADHD NIE JEST, aby unikać niepotrzebnych stereotypów i błędnych przekonań.

Objawy ADHD u osoby dorosłej obejmują trzy kluczowe obszary: koncentrację uwagi, nadpobudliwość oraz impulsywność. Poniżej przedstawiam opisy typowych objawów w tych obszarach:

  1. Koncentracja Uwagi:
  • Nie dostrzega szczegółów, zdarzają jej się przeoczenia: Osoba z ADHD może mieć trudność w zauważaniu drobnych elementów otoczenia lub szczegółów, co może wpływać na jej zdolność do skupienia uwagi na istotnych aspektach sytuacji.
  • Trudność z utrzymaniem koncentracji uwagi podczas pracy: Konieczność utrzymania długotrwałej koncentracji może stanowić wyzwanie, co prowadzi do rozpraszania się i utraty skupienia w trakcie wykonywania zadań.
  • Trudność z doprowadzeniem spraw do końca: Osoba z ADHD może odczuwać trudności w finalizowaniu zadań, co może prowadzić do niedokończonych projektów czy zadań.
  • Trudności z organizacją zadań i pracy: Planowanie i organizacja mogą stanowić wyzwanie, co objawia się trudnościami w przypisaniu priorytetów, ustawieniu harmonogramu i utrzymaniu porządku w pracy czy codziennym życiu.
  • Problemy z czytaniem tekstu powierzchownie: Osoba z ADHD może czytać teksty powierzchownie, bez skupiania się na istotnych szczegółach czy głębszym zrozumieniu treści.
  • Zapominanie i nie dotrzymywanie terminów: Częste zapominanie ważnych informacji, zadań czy terminów może wynikać z trudności w utrzymaniu struktury czasowej w pamięci.
  1. Nadpobudliwość:
  • Niepokój wewnętrzny: Chociaż osoba może wydawać się spokojna z zewnątrz, to wewnętrznie doświadcza nieustannego niepokoju, co wpływa na jej emocjonalny stan.
  • Poruszanie się bez uwzględniania konsekwencji:  Nadmierne poruszanie się, nawet bez wyraźnego celu, może być objawem nadpobudliwości, wynikającej z trudności w utrzymaniu spokoju.
  • Zmienny lub nie stały obraz własnej osoby, celu, planu życiowego: Osoba z ADHD może przejawiać niestabilność w zakresie samooceny, celów życiowych czy planów, co wynika z impulsywności i zmienności myśli.
  1. Impulsywność:
  • Przerywanie i przeszkadzanie innym:  Impulsywność objawia się poprzez trudność w kontrolowaniu natychmiastowych reakcji, co może prowadzić do przerywania rozmów lub przeszkadzania innym.
  • Przerwanie się z odpowiedzią przed usłyszeniem całego pytania: Impulsywność w wyrażaniu myśli może prowadzić do szybkiego reagowania, zanim osoba zdąży kompletnie zrozumieć pytanie czy sytuację.
  • Trudność z czekaniem na swoją kolej: Brak cierpliwości w oczekiwaniu może być objawem impulsywności, co widoczne jest w trudności z pozostaniem w kolejce czy z oczekiwaniem na własną rundę w rozmowie.
  • Mówienie zbyt dużo: Nadmierna gadatliwość czy mówienie bez zastanowienia się nad konsekwencjami może być objawem impulsywności.
  • Specyficzna niecierpliwość: Osoba z ADHD może doświadczać nietypowej niecierpliwości, która utrudnia jej spokojne oczekiwanie na określone wydarzenia czy rezultaty.

Te objawy składają się na kompleksowy obraz ADHD u osoby dorosłej, wymagający indywidualnego podejścia terapeutycznego.

Czym różnią się objawy ADHD u kobiet i mężczyzn?

 

OBJAWY ADHD U KOBIET I MĘŻCZYZN

KOBIETY MĘŻCZYŹNI
– Cierpią głównie na podtyp z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi. – Cierpią głównie na podtyp z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej.
– Mogą żyć na „wysokich obrotach”. – Młodzi mężczyźni często wykonują zawody odpowiadające ich potrzebie zmiany, potrzebie ruchu i nowych wyzwań – często odnosząc przy tym sukcesy.
– W głowach wiruje tysiące myśli. – Nadpobudliwe zachowanie wieku dziecięcego zmienia się u niektórych dorosłych mężczyzn w znacznie zmniejszenie aktywności, które idzie w parze z wewnętrznym niepokojem i nerwowością. Dla takich osób bardzo męczące jest wykonywanie czynności jednostajnych, nieciekawych – Zwykle odkładane są wówczas na później.
– Tworzą plany, roztaczają wizję. Niestety często nie udaje się ich wprowadzić w życie. – Niecierpliwość jest dominującą cechą zachowania u osób z ADHD w ruchu drogowym. Mężczyzna za ADHD jeździ szybko, dostrzegając jednocześnie wszystkie szczegóły drogi, po której się porusza. W ułamku sekundy reaguje na wszystkie zdarzenia, a osoby jadące obok wolno prowokują go do impulsywnych wypowiedzi.
– Mogą być wziętym towarzyszem zabaw, a z trudem radzą sobie z organizacją codzienności. – Kiedy coś jest nowe i interesujące, mężczyzna z ADHD reaguje na to z nadmiernym zaangażowaniem (hiperfokusem). Jego zaangażowanie może być wówczas bezgraniczne.
– Rutyna to dla nich męka. – Prace rutynowe o niskim poziomie aktywności potrafi z wielkim wysiłkiem wykonywać jedynie przez krótki czas.
– W życiu zawodowym potrafią zaskoczyć wybitnymi osiągnięciami- głównie wtedy, gdy zadania są nowe, ciekawe i urozmaicone. – Mężczyzna z ADHD bezustannie walczy ze swoimi wysokimi wymaganiami oraz cechującym mi go wahaniami nastrojów. Jest bardzo czuły na bodźce, wrażliwy – Nagłą zmianę nastroju mogą wywołać u niego nawet zdarzenia drugoplanowe.
– Początek dnia jest dla nich zwykle trudny. Ciężko im rano wstać z łóżka, a aby wyjść na czas z domu, tworzą wymyślne rytuały i systemy kontroli. – Niecierpliwość oraz duża emocjonalność stanowią dla większości mężczyzn z ADHD poważny problem, nad którym trudno im zapanować.
– Kiedy coś jest nie według ich planu wpadają w złości, panikę np. wychodząc z domu, nie mogąc znaleźć kluczyków do samochodu, telefonu czy torby, którą miały zabrać ze sobą. – Mężczyzna z ADHD często wchodzi z kolegami w pracy w dyskusje.
-Zdarzają się kobiety będące przeciwieństwem powyższych, a też mające ADHD. Są wycofane w kontaktach, nie lubią rzucać się w oczy, prowadzą życie z dala od innych, nie wystawiając się na widok publiczny. – Pomimo braku koncentracji uwagi są Często perfekcjonistami – nie interesuje ich przeciętność.
– Wszelkie niepowodzenia to cios w poczucie własnej wartości dla kobiet z ADHD. – Mężczyźni z ADHD często mają trudności z pracą w grupie. Najchętniej sami decydowaliby o wszystkim i sami określali przebieg pracy. Z reguły są też marnymi słuchaczami.
– Otoczenie często odbiera kobiety jako nieporządne, leniwe, nie przyjmujące niczego do wiadomości. – Mężczyźni z ADHD w obronie swojej koncepcji potrafią walczyć jak lwy. Z wielkim trudem przychodzi im zaakceptować poglądy i uwzględnić zarzuty innych osób.
– W okresie dzieciństwa bardzo rzadko odbierane są jako dzieci z jakimkolwiek zaburzeniem- nie cechuje ich niepokój motoryczny, natomiast na lekcjach „bujają w obłokach” i przez to też w niewielkim stopniu w nich uczestniczą. – Mężczyźni z ADHD, gdy stworzą sobie odpowiednie warunki, mogą osiągnąć sukces w zawodach, w których mogą się usamodzielnić.
– Potrafią zgrabnie się dopasować, ale mogą być przy tym nadzwyczaj powolne. – Jeśli ktoś może odciążyć mężczyznę z ADHD, biorąc na siebie obowiązki rutynowe i organizacyjne, stają się uroczymi szefami i partnerami.
– W nauce przeszkadza im słaba koncentracja i zapominanie. Otoczenie często nie dostrzega ich przez maskowanie. – Skłonni są przypisywać winę innym ludziom. Jeśli mężczyzna z ADHD w życiu prywatnym odniesie wrażenie, że nie został zrozumiany, wycofują się z niego, angażując się jeszcze z większą aktywnością w życie zawodowe.
– Dziewczęta nastoletnie/kobiety cierpią często na dotkliwy zespół napięcia przedmiesiączkowego oraz/lub migrenę w trakcie miesiączki- silny ból utrudnia im codzienne funkcjonowanie. – Mężczyźni z ADHD, czując bezwarunkową akceptację są czuli i życzliwi. Dla swych partnerek, są lojalnymi i uważnymi towarzyszami.
– Doświadczają wahań nastroju.

Okresowo pojawia się również depresja.

– Jeśli mężczyzna z ADHD wyrastał w atmosferze zrozumienia i wsparcia, a lata nauki przebiegały bez nadmiernych zranień może, żyjąc z łagodnymi objawami ADHD prowadzić normalne życie.

Utrzymujące się problemy występujące przeważnie w formie braku koncentracji uwagi impulsywności mogą ulec kompensacji.

– Szczególnie dorosłe kobiety uskarżają się na ciągłe uczucie niewyjaśnionego zmęczenia, które nie mija nawet po długim śnie. – Mężczyźni z ADHD mogą odnosić duże sukcesy pracując na własny rachunek. Zawody takie jak adwokat, lekarz, naukowiec, rzemieślnik. prowadzący własną firmę, specjalista informatyk, polityk, dziennikarz, reporter, kucharz gwarantują scedowanie monotonnej i rutynowej pracy na innych ludzi.

Pracując w tych zawodach mają umysł gotowy do kreowania nowych pomysłów, wizji i niebanalnych rozwiązań pojawiających się problemów.

– Podtyp ADHD cechujący się nad ruchliwością, impulsywnością oraz brakiem koncentracji do okresu dojrzewania występuje u dziewcząt, podobnie jak u chłopców. Wraz z nim dokonuje się zmiana- z nadruchliwej dziewczynki staje się spokojna nastolatka (Utrzymuje się, czasami zwiększa brak koncentracji uwagi. Spadkowi podlega tylko ruchliwość, impulsywność.) – Wielu mężczyzn z ADHD angażuje się charytatywnie w prace społeczną. W ten sposób znajduje uznanie, którego tak bardzo potrzebują, aby przekonanie o własnej wartości utrzymać na stałym poziomie.
– U kobiet ADHD ma związek także z hormonami (estrogen, prolaktyna progesteron) – Objawy typowe dla ADHD pojawiają się ze szczególną gwałtownością właśnie w trakcie dojrzewania ciąży i menopauzy. – Brak wczesnej diagnozy, wsparcia psychologicznego oraz farmakoterapii może u mężczyzn z ADHD prowadzić do konfliktów z prawem, uzależnień, uporczywych i nawracających epizodów depresyjnych, rozwodu czy ostracyzmu społecznego.
– Kobiety z ADHD potrafią bardzo dobrze radzić sobie w życiu zawodowym. Osiągają to dzięki dużej samokontroli oraz (czasami) dzięki silniej odczuwanemu lękowi. – U części mężczyzn, którzy w dzieciństwie otrzymali diagnozę i odpowiednie wsparcie psychologiczne objawy ADHD w dorosłości przyjmują łagodną formę.

Nadal oni potrzebują leczenia, jednak nie będzie ono już tak intensywne jak we wcześniejszych latach. Stawiane przed nim nowe zadania zwiększają jego motywacje i mogą pomóc mu w utrzymaniu przez cały czas odpowiedniego poziomu koncentracji uwagi potrzebnego do wypełnienia zadania.

– W życiu prywatnym natomiast załatwianie domowych spraw przychodzi im z wielkim trudem – Nie spostrzegają otaczającego je chaosu, zużywają ogromne zasoby energii na poszukiwanie zagubionych rzeczy i opanowywanie spadków nastroju.
– Spora liczba kobiet z ADHD rozwija w sobie właściwości „messies”.

Kobiety te mają niezdolność rozstawania się z przedmiotami nieistotnymi. Nie są w stanie zdecydować, co jest ważne, a co nie. Wszystko wydaje się mieć takie samo znaczenie. Stan ten związany jest z ogromnym cierpieniem.

– Narażone są na społeczne wyobcowanie, ponieważ z powodu chaosu panującego w mieszkaniu, a za tym idącego wstydu i poczucia winy, prawie nikogo nie zapraszają do domu.
– Zapominanie oraz brak organizacji charakteryzują kobiety przede wszystkim w prywatnej sferze życia.
– Prawie każda kobieta skarży się na zaburzenia, snu i depresję.
– Kobiety z ADHD, które czują się akceptowane, cenione i uznane, mają ogromną motywację i wykazują wręcz bezgraniczne zaangażowanie w swoją pracę oraz gotowość do niesienia pomocy innym. Niestety, często przy tym dochodząc lub przekraczając granice swoich możliwości.
– Impulsywność (objaw ADHD) jest szczególnie przydatny kobietom angażującym się w sektorze społecznym. Zdolność do emocjonalnego angażowania się w wykonywaną pracę, duża dawka energii, bogactwo pomysłów dodaje odwagi i może pociągnąć do zaangażowania wiele innych osób.
– Kobieta z ADHD, której uda się w pracy zawodowej połączyć ze sobą zapał, idealizm i zainteresowanie tematem osiągnąć może imponujący efekt.

Ryzyko to nie dostrzegane przez nią zmęczenie i wyczerpanie, które automatycznie przesuwają się wówczas na dalszy plan. Może to doprowadzić do raptownego upadku misternie zaplanowanych planów.

– Cechą charakterystyczną dla kobiet jest zmienność nastrojów. Wiele z nich określa swój stan ducha jako huśtawkę od euforii do depresji. Nastrój potrafi im się zmienić w jednej chwili, a wszystkie uczucia odbierane są przez nie intensywnie i mocno.
– Kobiety z ADHD odnajdują się często w zawodach, takich jak aktorka, dziennikarka, sportsmenka, nauczycielka, prezenterka, lekarz, psycholog czy pielęgniarka- tam, gdzie mają do czynienia z innymi ludźmi.

Polem do popisu są dla nich zawody twórcze i kreatywne. Cechująca je umiejętność aktywnego zaangażowania, idealizm sprawiają, że są w stanie osiągnąć o wiele więcej, niż można byłoby od nich oczekiwać.

– Zarówno kobiety, jak i mężczyźni są szczególnie wrażliwi na głosy krytyki po odparciu zarzutów ogarnia ich niepewność i wątpliwości.
– Zarówno kobiety, jak i mężczyźni są mocno osadzeni w „tu i teraz”. Nie przepuszczają swoich uczuć przez żaden filtr, doznając ich wszystkimi zmysłami.

Jest to dla nich zarówno wzbogaceniem, jak i obciążeniem.