Jak wygląda atak paniki i jak sobie pomóc?

Co to jest atak paniki?

Atak paniki to nagłe, intensywne uczucie lęku i strachu, które często pojawia się bez ostrzeżenia i bez wyraźnego powodu. Charakteryzuje się on szeregiem objawów fizycznych i psychicznych. Atak paniki może być bardzo niepokojącym i trudnym doświadczeniem.

Rodzaje ataków paniki

Istnieją różne typy ataków paniki, które można sklasyfikować w następujący sposób:

Ataki paniki sytuacyjne – występują w reakcji na konkretny bodziec zewnętrzny, na przykład w przypadku fobii społecznej;
Ataki paniki spontaniczne – pojawiają się bez wyraźnej zewnętrznej przyczyny lub ostrzeżenia;
Ataki paniki nocne – charakteryzują się nagłym przebudzeniem wtrakcie ataku paniki, są podobne do tych, które mogą wystąpić w ciągu dnia.

Każdy z tych typów ma unikalne cechy i może wymagać różnych strategii radzenia sobie z nimi.

Przyczyny ataków paniki

Zaburzenia lękowe, w tym ataki paniki i ich pierwsze epizody mogą wystąpić już w dzieciństwie. Dokładne przyczyny występowania ataków paniki mogą się różnić u każdego pacjenta, jednak czynniki wyzwalające atak paniki można podzielić na kilka grup:

czynniki genetyczne
czynniki biologiczne; nierównowaga neuroprzekaźników (np. serotoniny, noradrenaliny) i inne stany zdrowotne, jak na przykład zaburzenia funkcji tarczycy, choroby błędnika, hipoglikemia
czynniki psychologiczne; osoby z pewnymi cechami osobowości, takimi jak skłonność do negatywnego myślenia, wyższy poziom neurotyzmu, lub te, które mają skłonność do dużego przeżywania strachu i niepokoju, mogą być bardziej narażone na ataki paniki,
czynniki środowiskowe: intensywny stres, traumatyczne wydarzenia życiowe (np. śmierć bliskiej osoby, rozwód), a także chroniczny stres i napięcie mogą zwiększać ryzyko wystąpienia ataków paniki
zmiany życiowe mogą działać jako wyzwalacze ataków paniki u osób z predyspozycjami, może to obejmować zmianę pracy, przeprowadzkę, narodziny dziecka, itp.
ataki paniki często współwystępują z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) i zaburzenia stresu pourazowego (PTSD) czy uogólnione zaburzenie lękowe (GAD)
nadużywanie substancji (alkohol, narkotyki, kofeina) oraz brak aktywności fizycznej mogą zwiększać ryzyko wystąpienia ataków paniki lub nasilać ich objawy

Rozpoznanie i zrozumienie tych czynników może pomóc w opracowaniu skutecznych strategii radzenia sobie i leczenia.

Jak rozpoznać atak paniki: fizyczne i psychiczne symptomy

Rozpoznanie ataku paniki opiera się na zidentyfikowaniu charakterystycznych objawów, które można podzielić na dwie grupy – fizyczne oraz psychiczne.

Symptomy fizyczne:

przyspieszone bicie serca
trudności z oddychaniem
uczucie duszności
nadmierna potliwość, często w połączeniu z zimnymi dreszczami
niekontrolowane drżenie mięśni
uczucie oszołomienia
zawroty głowy
ból w klatce piersiowej
nudności
ból brzucha
omdlenia
nagłe uczucie gorąca lub chłodu

Symptomy psychiczne:

nagłe, przytłaczające uczucie lęku, często bez wyraźnego powodu
strach przed śmiercią
derealizacja, czyli uczucie oderwania od rzeczywistości, jakby wszystko dookoła było nieprawdziwe
depersonalizacja, czyli uczucie oderwania od własnego ciała lub myśli
trudności z zasypianiem lub utrzymaniem snu z powodu niepokoju

Przebieg typowego ataku paniki

Przebieg ataku paniki może być różny w zależności od osoby, ale zazwyczaj obejmuje kilka następujących etapów:

Atak paniki zazwyczaj charakteryzuje się nagłym początkiem.
W ciągu kilku minut symptomy szybko się nasilają.
Zazwyczaj w ciągu 10 minut objawy są najbardziej wyraźne i intensywne.
Później objawy zaczynają stopniowo ustępować. Ten proces może trwać od kilkunastu minut do godziny. W miarę jak symptomy fizyczne i emocjonalne słabną, osoba doświadczająca ataku paniki zaczyna czuć się lepiej.
Po zakończeniu ataku paniki może pojawić się uczucie wyczerpania i zmęczenia. Często występuje obawa przed wystąpieniem kolejnego ataku.
Jeśli atak był szczególnie intensywny, możliwe są trudności z natychmiastowym powrotem do wcześniejszych czynności.

Różnice indywidualne w doświadczeniu ataków paniki

Doświadczenia związane z atakami paniki mogą się znacznie różnić w zależności od jednostki. Każdy może przeżywać te epizody na indywidualny sposób. U niektórych, objawy fizyczne mogą być wyjątkowo silne, podczas gdy inni mogą doznawać bardziej umiarkowanych symptomów. Analogicznie, u pewnych osób przeważać może głęboki niepokój psychiczny, natomiast u innych na pierwszym planie mogą występować symptomy fizyczne. Czas trwania ataku paniki również może się różnić – od kilku minut u jednych, do znacznie dłuższego okresu u drugich. Ponadto, częstotliwość ataków może wahać się od sporadycznych, pojedynczych epizodów do regularnych, występujących kilkakrotnie w ciągu tygodnia. Różni ludzie mogą również reagować na odmienne czynniki wyzwalające, od stresujących zdarzeń życiowych, przez przeciążenie pracą, po bardziej subtelne elementy, takie jak spożycie kofeiny czy zmęczenie.

Terapia w przypadkach ataków paniki

Dostępne metody leczenia, w tym terapia poznawczo-behawioralna, farmakoterapia, techniki relaksacyjne czy wsparcie grupowe, mogą mieć różną skuteczność w zależności od indywidualnych cech pacjenta. W pewnych przypadkach, ataki paniki mogą znacząco zakłócać codzienne życie, wpływając na pracę, relacje i ogólną zdolność do funkcjonowania. Jednakże, są osoby, które potrafią efektywnie radzić sobie z objawami i utrzymywać normalną aktywność życiową z minimalnymi przeszkodami. Jeżeli potrzebujesz pomocy w zakresie radzenia sobie z atakami paniki zachęcamy do umówienia konsultacji ze specjalistą.

Co robić podczas ataku paniki?

Podczas ataku paniki ważne jest, aby zastosować strategie, które mogą pomóc złagodzić objawy. Metody radzenia sobie mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i predyspozycji danej osoby. Istnieją sposoby, które mogą pomóc w opanowaniu lub nawet całkowitym wyciszeniu objawów. Kluczowym elementem jest przerwanie negatywnego cyklu myślenia, który prowadzi do eskalacji lęku. Aby to zrobić, trzeba uspokoić reakcje ciała, zdać sobie sprawę, że nasza interpretacja sygnałów z organizmu może być błędna, i że nie każdy sygnał oznacza realne zagrożenie. Uświadamianie sobie, że nasze myśli mogą nie odzwierciedlać rzeczywistości, jest pierwszym krokiem do zmniejszenie poziomu lęku. Pomocna jest także koncentracja na oddechu – techniki głębokiego, powolnego oddychania pomogą kontrolować przyspieszone bicie serca – skupiając się na każdym wdechu i wydechu możesz liczyć do czterech, aby pomóc sobie trzymać stały rytm oddechu. Jeśli znajdujesz się w sytuacji, która przyczynia się do nasilenia paniki, zamknięcie oczu może pomóc w zmniejszeniu stymulacji i uspokojeniu się. Zauważ, co czujesz i gdzie jesteś, ale staraj się nie oceniać tych doznań ani ich nie analizować. Unikaj kofeiny, nikotyny i innych stymulantów, które mogą nasilać lub wywoływać ataki paniki. Jeśli to możliwe, przenieś się do cichego, spokojnego miejsca, gdzie możesz się uspokoić i skoncentrować na oddychaniu. Jeśli atak paniki jest szczególnie intensywny lub trudny do opanowania, nie wahaj się prosić o pomoc. Może to być telefon do przyjaciela, członka rodziny lub nawet wezwanie pomocy medycznej, jeśli czujesz, że jest to konieczne. Po ataku paniki ważne jest, aby zadbać o siebie i, jeśli to konieczne, skonsultować się z lekarzem lub specjalistą zdrowia psychicznego. Mogą oni pomóc w opracowaniu długoterminowych strategii radzenia sobie z atakami paniki i ich przyczynami.

Ile trwa atak paniki?

Czas trwania ataku paniki może się różnić w zależności od osoby i okoliczności, ale zazwyczaj ataki te są stosunkowo krótkie. Typowy atak paniki trwa zwykle od kilku do około 30 minut. Najbardziej intensywne objawy często osiągają swoje maksimum w ciągu pierwszych 10 minut, a potem stopniowo słabną. Niektóre osoby mogą czuć się osłabione lub zmęczone przez kilka godzin po ataku, a nawet przez cały dzień. Są one często elementem występującym w zaburzeniach lękowych. Ważne jest, aby pamiętać, że ataki paniki można skutecznie leczyć za pomocą psychoterapii, leków lub kombinacji obu tych metod.

W celu umówienia konsultacji

zadzwoń pod +48 (22) 115 16 87

lub skontaktuj się poprzez e-mail: recepcja@mentalpath.pl

Zachęcamy również do rejestracji poprzez formularz online: https://mentalpath.pl/kontakt/