Najczęściej kojarzony jest z kryzysem połowy życia u mężczyzn, którzy mają na swoim koncie osiągnięcia na polu rodzinnym i zawodowym. Kryzys wieku średniego inaczej określany kryzysem połowy życia, jednak nie dotyczy tylko mężczyzn. Kobiety, choć znacznie szybciej dostrzegają upływ czasu, z uwagi na zmiany społeczno-kulturowe, także przeżywają ten czas intensywnie. Kryzys wieku średniego u mężczyzn w stereotypowym myśleniu oznacza wdawanie się w romanse, kupowanie sportowych samochodów, trenowanie muskularnej sylwetki lub przeżywanie niezrozumiałego stanu załamania. Natomiast kryzys wieku średniego u kobiet bardziej kojarzy się z poprawianiem urody, choć coraz częściej także z romansami i błyskotliwą karierą zawodową.
Jednak to wszystko jest tylko typowym scenariuszem filmowym, bo kryzys wieku średniego ma bardziej doniosłe i nośne psychologicznie znaczenia dla psychiki każdego z nas. Kiedy zbliżamy się do okresu połowy życia, w naturalny sposób pojawia się refleksja i podsumowanie. Uświadamiamy sobie to, co mogliśmy osiągnąć i zestawiamy z tym, czego dokonaliśmy. Ponieważ żyjemy w kulturze sukcesu, brakuje nam przestrzeni na stratę, która jest nieodłącznym procesem wzrastania człowieka, zarówno w górę ku sukcesom życiowym, jak i w dół ku wewnętrznej pełni i jedności ze sobą i ze światem. Kryzys wieku średniego u mężczyzn i kobiet jest niechcianym, ale koniecznym czasem inicjującym nas do drugiej połowy życia. Energia psychiczna jest wycofywana z zewnętrznych aktywności ukierunkowanych na osiągnięcia, ku wnętrzu i własnej naturze.
Druga połowa życia jest bardziej o nas, bo dotyczy naszego świata, ale tego wewnątrzpsychicznego. Uświadamiając sobie nieuchronność upływu czasu, zdając sobie sprawę, że zostało zapewne mniej niż więcej, silnie konfrontujemy się z tym, co osiągnęliśmy w kontekście sensu i indywidualnego znaczenia życia. Niejednokrotnie zdarza się, że człowiek sukcesu na polu rodzinnym i zawodowym przeżywa głęboki kryzys. Choruje na depresję, ucieka z niego radość i wola życia. Pojawiają się niezrozumiałe stany lękowe i wszechogarniający bezsens – życie nie ma sensu, ja nie widzę sensu, nic nie znaczę. Zestawiając powyższe objawy ze stereotypowym obrazem kryzysu wieku średniego u kobiet i mężczyzn, droga depresyjna i lękowa, są bardziej obiecujące dla udanej transformacji psychicznej osadzającej nas w drugiej połowie życia. W naturalny sposób stany depresyjne, czy inne niechciane myśli, prowadzą nas do refleksji i bezpardonowo konfrontują z racjonalnym nastawieniem do rzeczywistości. Wskazują drogę w dół, bo w namacalny sposób uświadamiają, że odpowiedzi na dręczące nas pytania nie znajdziemy w zewnętrznym świecie. Żaden sukces życiowy, który wcześniej był obszarem pożądania, nie przynosi ukojenia i traci głębię. Jedynie skierowanie się do wnętrza siebie przynosi ulgę za każdym razem, kiedy dowiadujemy się czegoś o sobie, w szczególności tego niechcianego. W tym okresie wiele osób udaje się do psychologów i terapeutów, żeby zmierzyć się z najciemniejszymi zakamarkami własnej psychiki. Kiedy zmagamy się z trudem, kryzys wieku średniego nabiera innego znaczenia, staje się odpowiedzią dla braku poczucia głębi w życiu i umykającego sensu oraz osobistego znaczenia.
Kryzys wieku średniego u kobiet i mężczyzn podobnie jak każda inicjacja jest procesem ryzykownym i pozytywne przez niego przejście nie jest gwarantowane. Ryzyko jest spore, bo można pozostać na resztę życia wiecznym chłopcem lub wieczną dziewczyną i doznać szoku na stare lata, gdy wciąż czując dziecięcą omnipotencję odkryjemy, że uwięźliśmy w ciele starca, a życie dobiegło końca. To także ryzyko pogrążenia się w depresji, smutku i wewnętrznej pustce. Pozytywnym przejściem kryzysu wieku średniego u mężczyzn i kobiet jest odnalezienie się w drugiej połowie życia z akceptacją siebie takim, jakim się jest, ze wszystkim straconymi szansami i niezrealizowanymi planami. Wówczas odkrywamy, że stare problemy, cele i marzenia przynależały do pierwszej połowy życia. Choć nie zniknęły, nie zajmują nas tak bardzo jak kiedyś – są za nami. Dzisiaj mamy nowe cele i nowy świat do eksplorowania – wewnętrzny świat obfitujący w nowe znaczenia. Relacja z samym sobą staje się nie tylko ważna, ale i nabiera głębszego sensu w kontekście indywidualnych życiowych doświadczeń.
