Psychoterapia jest formą leczenia wskazaną w sytuacjach, w których trudności życiowe czy zaburzenia psychiczne wiążą się z określonymi mechanizmami psychologicznymi pacjenta. Proces uzyskiwania korzystnych zmian w funkcjonowaniu jest o tyle specyficzny, że wymaga dużego, aktywnego zaangażowania pacjenta w leczenie. Spotkania odbywają się zazwyczaj ze stałą częstotliwością, raz w tygodniu lub częściej. Czas trwania relacji terapeutycznej bywa różny i jest ustalany wspólnie między pacjentem i terapeutą.
Rozpoczęcie psychoterapii może być poprzedzone szczegółową diagnostyką psychologiczną. Pierwsze spotkania terapeutyczne mają charakter konsultacyjny, diagnostyczny. Po nich następuje ustalenie sposobu pracy i formy terapii.