Fobia

Fobią określamy silny lęk i niechęć albo poczucie obrzydzenia na widok, a nawet na myśl o jakieś rzeczy lub sytuacji. Ten lęk może utrudniać prawidłowe funkcjonowanie, a nawet stwarzać niebezpieczeństwo dla osoby z fobią (np. osoba ma fobię na myszy, w wakacje żegluje ze znajomymi po jeziorze, nie umie pływać, tylko siedzi na łódce i obserwuje, nagle zauważa mysz, ze strachu i przerażeniu wskakuje do wodu, żeby uciec przed myszą,  wtedy jej życie jest realnie zagrożone).

Lęk i panika w takich sytuacjach są trudne do opanowania. Towarzyszą im różne reakcje fizjologiczne, takie jak: pocenie się, uczucie gorąca, drżenie rąk i inne.

Strach sam w sobie bywa często potrzebny. Ostrzega przed realnym niebezpieczeństwem i mobilizuje do działania. Np. poczucie strachu na widok dzikiego niedźwiedzia podczas wycieczki w górach jest uzasadnione. Natomiast kiedy lęk pojawia się w sytuacjach niezagrażających naszemu życiu i zdrowiu, a my sami unikamy lękotwórczych bodźców (nawet o nich nie rozmawiamy), to wtedy należy zgłosić się do specjalisty po pomoc.

Rozróżniamy fobie specyficzne i sytuacyjne. Te pierwsze wywołane są konkretnymi przedmiotami, miejscami, czy bodźcami. Przykładem jest np. agorafobia – lęk przed przestrzenią, klaustrofobia – lęk przed ciasnymi pomieszczeniami oraz arachnofobia – lęk przed pająkami. Fobie sytuacyjne wiążą się z wykonywaniem pewnych czynności na oczach innych, utratą kontroli nad własnym ciałem, np. lęk przed wystąpieniami publicznymi, albo rozmawianiem przez telefon z obcymi osobami.

Przyczyny powstawania fobii

Przyczyny powstawania tego rodzaju zaburzeń nerwicowych są różne. Może to być skutek traumatycznych przeżyć lub złych doświadczeń z przeszłości. Jeżeli opiekunowie zamykali nas za karę w ciemnym pomieszczeniu, to możemy bać się ciemności. Jeśli zostaliśmy zaatakowani i pogryzieni przez osy może rozwinąć się fobia na te owady. Zdarza się również tak, że fobii uczymy się przez obserwacje. Dobrym przykładem są niektóre fobie występujące u dzieci, które nauczyły się reagować lękiem, ponieważ taką reakcje zaobserwowały u innych i zmodelowały zachowanie. Mama, która boi się psów przekazuje swój lęk dziecku. Czasami wystarczy mocniejsze ściskanie dłoni dziecka, kiedy w pobliżu pojawia się pies. Dziecko jest wtedy niejako uczone lęku na psa.  Jeżeli jeszcze dziecko nie ma do czynienia z żadnym zaprzyjaźnionym psem, a usłyszało lub widziało w wiadomościach informację o człowieku, którego pogryzł pies, to możemy przypuszczać, że dziecko będzie się bało tych zwierząt. W psychologii mechanizm ten nazywa się warunkowaniem reaktywnym.

Dlatego straszenie dzieci, wzbudzanie lęku poprzez krzyk i karanie może zwiększyć skłonność do uczenia się fobii.

Pomimo tego, że fobie są efektem uczenia się, to ewolucja człowieka spowodowała, że uczymy się ich, a niektórych szczególnie szybko i łatwo. Naszym przodkom, którzy zamieszkiwali jaskinie szybkie uczenie się odczuwania lęków ratowało życie. Dzięki temu, że nadmiernie bali się pająków, węży, czy wysokości wielokrotnie ratowało im życie i dzięki temu żyjemy dziś my.

Ale także z tego powodu pewne fobie występują częsćiej niż inne. Ponieważ jesteśmy spadkobiercami ich genów.

Bez względu na to, skąd wzięła się fobia należy ją wyleczyć. Czas nie działa korzystnie na tego rodzaju zaburzenia. Na początku dziecko boi się tylko burzy i piorunów. Ale nie leczona fobia powoduje, że wraz z upływem czasu silny lęk i ból brzucha może pojawić się już na widok ciemnych chmur i silnego wiatru. Im szybciej uporamy się z naszymi problemami, tym łatwiej i dłużej będziemy mogli cieszyć się życiem. Jeżeli masz wyżej opisane problemy skontaktuj się z nami. W MentalPath nasi doświadczeni terapeuci pomogą ci uporać się z fobiami.