Potrzeba wspólnego działania na rzecz zdrowia psychicznego

Sytuacja epidemiologiczna spowodowała nagłe i nieprzewidziane zmiany w życiu społecznym, rodzinny i zawodowym. Konsekwencje pandemii dotknęły przede wszystkim dzieci i młodzież, pozbawiając ich stałego kontaktu z rówieśnikami. Pandemia obniżyła jakość kształcenia i ograniczyła rozwijanie zainteresowań. Ograniczyła również aktywność fizyczną i wydłużyła czas spędzany w Internecie i mediach społecznościowych, nawet do kilkunastu godzin dziennie. Aktywność młodzieży w sieci jest trudna do monitorowania, tym bardziej, że sposób wykonywania pracy przez dorosłych także uległ zmianie, przez co ograniczyły się wzajemne kontakty. Powszechna izolacja społeczna już ma i jeszcze będzie miała przełożenie na zdrowie psychiczne, dlatego kluczowe jest podjęcie jak najszybciej działań wspierających zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Programem wsparcia psychicznego powinni zostać objęci także dorośli. Osoby w wieku produkcyjnym przeżywają silny stres w związku ze zmianą sposobu pracy lub jej utratą. Natomiast osoby starsze, niejednokrotnie osamotnione, znajdują się w izolacji i czują się całkowicie bezradne. Przedłużająca się niepewność związana z sytuacją pandemiczną i silny stres generowany w związku z wymuszonym godzeniem pracy zdalnej z obowiązkami domowymi, już teraz skutkują stanami depresyjnymi i lękowymi.

Podjęcie natychmiastowych działań jest o tyle istotne, że zdrowie psychiczne nie wróci szybko do normy zaraz po opanowaniu pandemii. Konsekwencje przeżywanego stresu, a nawet traumy będą długofalowe.

Naszym celem jest wsparcie działań organizacji rządowych i pozarządowych w związku z następstwami Covid-19. Specjalistyczna wiedza psychologiczna będzie odgrywała znaczącą rolę przy tworzeniu programów wspierających zdrowie psychiczne Polaków. Jesteśmy w stanie wspierać działania zarówno na poziomie tworzenia programów i ich wdrażania, a także proponujemy wsparcie psychologiczne i doradztwo dla pracowników urzędów, organizacji, fundacji, stowarzyszeń.

Mamy doświadczenia i obserwacje, że profesjonalne podejście, połączone z poczuciem odpowiedzialności społecznej i empatią, pozwalają budować dobre systemy wsparcia społecznego. Programy oparte na budowaniu świadomości, wspieraniu etycznych i empatycznych postaw, mogą przynieść długofalowe efekty. Dobre programy minimalizują społeczne konsekwencje i budują wzajemne zaufanie. Pozwalają prognozować i stanowią solidny fundament dla przyszłych działań, które będą wymagały rozwiązań systemowych oraz interdyscyplinarnych. W dobie społecznej izolacji, wykorzystanie środków elektronicznego przekazu do kontaktowania się stało się koniecznością. Zatem połączenie technologii z wiedzą psychologiczną pozwoli zbudować system wsparcia społecznego w nowoczesny i dostępny sposób.

Kto może aktywnie się zaangażować i pomagać?

Projekt nasz kierujemy do władz miast, samorządów, organizacji rządowych i pozarządowych, a jego celem jest uświadomienie potrzeby opracowania, a następnie wdrożenia programu wsparcia psychologicznego dla dorosłych, młodzieży i dzieci w związku z pandemią Covid-19.

1. Opracowanie kampanii uświadamiającej rolę zdrowia psychicznego (w szczególności budowania odporności psychicznej) w związku z pandemią Covid -19.
2. Zaproponowanie spójnego przekazu w mediach społecznościowych i za pomocą reklamy zewnętrznej (plakaty na przystankach, w środkach komunikacji miejskiej, ulotki w poradniach psychologicznych) z przystępnie „podaną” psychoedukacją, jak dbać o zdrowie psychiczne i dlaczego jest to takie ważne w obecnej sytuacji. Jak wskazują badania, aż 18% osób, które przeszły Covid-19 w ciągu trzech miesięcy od zachorowania zmaga się z zaburzeniami psychicznymi i neurologicznymi. Trzeba ludzi w przyjazny i zarazem pomocny oraz praktyczny sposób poinformować o możliwym wpływie przebytej choroby na ich zdrowie psychiczne.
3. Przekaz kampanii powinien być dostosowany do potrzeb poszczególnych grup społecznych i zawodowych: dzieci, nastolatki, rodzice, seniorzy, nauczyciele, pracownicy medyczni itd.
4. Elementem projektu byłoby również przeszkolenie kluczowych pracowników w zakresie kompetencji miękkich pomagających im radzić sobie z emocjami własnymi oraz podwładnych.
5. Nie mamy wpływu na decyzje rządzących, zatem musimy się skupić na obszarach, na które mamy realny wpływ, czyli na rzetelnym informowaniu Polaków o skutkach pandemii, szczególnie o jej wpływie na nasze zdrowie psychiczne.
6. Oczekiwanym i pożądanym efektem kampanii psychoedukacyjnej jest wzrost świadomości ludzi i tym samym ich zwiększone zaangażowanie w przestrzeganie określonych zasad bezpiecznego funkcjonowania w czasie pandemii.

Główne problemy z jakimi borykają się ludzie, a które nie są obojętne dla ich zdrowia psychicznego to:

• samotność
• izolacja
• brak kontaktu fizycznego
• brak równowagi pomiędzy pracą a obowiązkami rodzinnymi spowodowany pracą zdalną i jednoczesną opieką nad dziećmi pozostającymi w domu w związku z edukacją on-line (szczególnie ten problem dotyka rodziców samotnie wychowujących dzieci)
• ciągły stres i obawy o zdrowie swoje i najbliższych, szczególnie starszych rodziców
• lęki o utratę pracy i brak zabezpieczenia finansowego
• bezsenność
• depresja

Stres i strach w równym stopniu dotyczą dzieci i młodzieży. Ważne jest, żeby edukować rodziców i opiekunów i wyczulić ich na symptomy pojawiających się problemów. Zdarzenia mogące wywołać negatywne skutki u dzieci i młodzieży, to brak kontaktów z rówieśnikami, wymuszona zmiana codziennej rutyny w rodzinie spowodowana pracą zdalną rodziców i pozostawaniem w domu w związku ze zdalną edukacją, wreszcie choroba lub śmierć bliskiej osoby. Należy być wyczulonym na wszelkie oznaki obniżonego nastroju u dzieci, braku chęci do kontaktów z domownikami i rówieśnikami, spędzania zbyt dużej ilości czasu w mediach społecznościowych, a w przypadku starszych dzieci na spożywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.

Zadbanie o Polaków w każdym wieku, którzy są w stresie lub kryzysie poprzez psychoedukację zaowocuje polepszeniem kondycji psychicznej całej społeczności, jak również zwiększy zaufanie tej społeczności do władz lokalnych oraz organizacji społecznych. Nic lepiej nie wpływa na dobrostan psychiczny ludzi, jak danie im poczucia bezpieczeństwa i okazanie troski o ich życie i zdrowie.